All posts by au8ust

บทที่ ๒: วิธีใช้ตัวอักษร และเครื่องหมายต่าง ๆ ( ต่อ )

໒.໑ ວິທີໃຊ້ເຄື່ອງຫມາຍຕ່າງ ໆ ( วิธีใช้ตัวเครื่องหมายต่าง ๆ )

ใน การเขียนหนังสือลาว ก็เหมือนกับหนังสือชาติอื่น ๆ การนำใช้เครื่องหมายต่าง ๆ ก็มีความสำคัญเช่นกัน เพราะมันจะช่วยให้การเขียนหนังสือถูกต้องตามหลัการ และเป็นระเบียบสวยงามอีกด้วย. ฉะนั้น นอกจากการเขียนอักษร, การประกอบอักษรให้เป็นคำพูด หรือประโยกอย่างถูกต้องแล้ว ยังต้องรู้นำใช้เครื่องหมายต่าง ๆ ให้ชัดเจนอีกด้วย.

เครื่องหมายต่าง ๆ ที่ใช้ในการเขียนภาษาลาวมีดังนี้ :

ເຄື່ອງຫມາຍຈ້ຳ “ . ”
ใช้หมายตรงที่หมดประโยก หรือหมดวรรค์เช่น :

ການອອກແຮງງານຂອງມະນຸດ ບໍ່ພຽງແຕ່ຜະລິດຊັບສິນ ວັດຖຸທີ່ຕ້ອງການໃຫ້ແກ່ການດຳລົງຊີວິດຂອງມະນຸດເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ຍັງເຮັດໃຫ້ສະຕິປັນຍາຂອງຄົນນັບມື້ນັບຂະຫຍາຍຕົວ ແລະຄ່ອຍ ໆ ເປັນເຈົ້າທຳມາຊາດ, ຄ່ອຍ ໆ ຄົ້ນພົບຄວາມລັບຂອງທຳມະຊາດອີກດ້ວຍ.

ເຄື່ອງຫມາຍຈຸດ “ , ” ใช้เพื่อคั่นคำ ให้ผู้อ่านหยุดพักนิดนึง แล้วค่อยอ่านต่อ. ( ถ้าจะให้ผู้อ่านหยุดพักสั้นกว่า ก็ไม่ต้องใช้จุด, เพียงแค่เว้นวรรค์ก็ได้ ) เช่น : ການອອກແຮງງານຂອງມະນຸດ ບໍ່ພຽງແຕ່ຜະລິດຊັບສິນ ວັດຖຸທີ່ຕ້ອງການໃຫ້ແກ່ການດຳລົງຊີວິດຂອງມະນຸດເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ …

ເຄື່ອງຫມາຍຈ້ຳຈຸດ “ ; ” ใช้เครื่องหมายนี้ ในที่ ๆ หมดตอน แต่ยังไม่ทันหมดเรื่อง หรือไม่ทันหมดวรรค์เช่น :

ປ່າໄມ້ ນອກຈາກຈະເປັນແຫລ່ງສະໜອງໄມ້ສຳລັບການຜະລິດ ແລະການນຳໃຊ້ຂອງພວກເຮົາແລ້ວ, ຍັງເປັນບ່ອນເພິ່ງພາອາໄສຂອງສັດປ່າ, ສັດນ້ຳ ນານາ ຊະນິດທີ່ມີຄຸນຄ່າຫາຍາກ ເຊິ່ງໃນນັ້ນບາງປະເພດກໍ່ຍັງມີຢູ່ແຕ່ປະເທດເຮົາເທົ່ານັ້ນ; ປ່າໄມ້ຍັງມີບົດບາດສຳຄັນ ໃນການຮັກສາຄວາມດູນດ່ຽງ ຂອງສະພາບແວດລ້ອມ …

ເຄື່ອງຫມາຍສອງຈ້ຳ “ : ” ใช้หมายเพื่อให้รู้ว่า จะเล่าคำพูด อันใดอันหนึ่งต่อไปเช่น : ອັກສອນໃນພາສາລາວ ມີ ໓ ຈຳພວກຄື : ພະຍັນຊະນະ, ສະຫຼະ ແລະ ວັນນະຍຸດ.

ເຄື່ອງຫມາຍຂີດຕໍ່ “ – ” ใช้ขีดคำใดคำหนึ่งในประโยก หรือ ขีดต่อสองคำใส่กัน หรืออาจจะใช้ขีดหัวแถวก็ได้เช่น : ໄລຍະທາງແຕ່ວຽງຈັນ-ໂພນໂຮງເປັນເສັ້ນທີ່ໄປມາໄດ້ສະດວກສະບາຍ.

ເຄື່ອງຫມາຍຂີດກ້ອງ “ ______ ” ใช้หมายคำพูดที่ต้องการเน้นหนักเช่น : ນະຄອນຫຼວງຂອງ ສ.ປ.ປ. ລາວ ແມ່ນ ວຽງຈັນ; ເປັນນັກຮຽນຕ້ອງ ຕັ້ງໜ້າຮ່ຳຮຽນ

ເຄື່ອງຫມາຍຈ້ຳ ໆ “ … ” ใช้หมายให้รู้ว่า มีที่ให้เขียนลงที่ตรงนี้ แต่ไม่ได้เขียน เช่น : ໃນປະເທດເຮົາມີໝາກໄມ້ຫລາຍຊະນິດຄື : ໝາກພ້າວ, ໝາກມ່ວງ, ໝາກມີ້ …; ໃນຫ້ອງສະໝຸດມີປຶ້ມນິທານ …

ເຄື່ອງຫມາຍຖາມ “ ? ” ใช้หมายให้รู้ว่า คำพูดข้างหน้านี้ เป็นคำถามเช่น : ໃນຄອບຄົວຂອງເຈົ້າມີໃຜແດ່ ? ເຈົ້າມີອ້າຍ ຫຼື ນ້ອງບໍ ?

ເຄື່ອງຫມາຍທ້ວງ “ ! ” ใช้หมายให้รู้ว่า คำพูดนี้มีควาแผดร้อง, ความอัศจรรย์, ความตื่นเต้น, ความเจ็บใจ เช่น : ປະໂທ ! ຈັ່ງແມ່ນງາມແທ້ນໍ !

ເຄື່ອງຫມາຍວົງຢືມ  “ … ใช้หมายให้รู้ว่า คำพูดในระหว่างสองวงนี้ เป็นการยืมเอาคำพูดของผู้ใดผู้หนึ่งมาพูดอีกครั้ง เช่น : ເພິ່ນເອີ້ນປີນີ້ວ່າ “ ປີແຫ່ງການອະນຸຮັກສິ່ງແວດລ້ອມ ” , ອັນທີ່ເພິ່ນເອີ້ນວ່າ: “ ການປ່ຽນແປງໃໝ່ຢ່າງຮອບດ້ານ ” …

ເຄື່ອງຫມາຍວົງເລັບ “ ( … ) ” ใช้หมายคำพูดชี้แจงเพิ่มเติมก่อนอักอยู่นอกวงเล็บ เช่น : ສ.ປ.ປ.ລ ( ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ ).

ເຄື່ອງຫມາຍລຶ້ມ “ ” ” ใช้ขีดหมายลงด้านล่างของคำพูดอันใดอันหนึ่ง ที่ต้องพูดอีกครั้ง ( ລຶ້ມ = อีกครั้ง, ช้ำ –ลืมบอกครับ ขออภัย ) แต่ไม่อยากเขียนช้ำ ท่านจึงใช้เครื่องหมายนี้แทน เช่น :

+ ແມ່ນໝາຍ ບວກ
–       ”     ລົບ
x      ”     ຄູນ
:       ”     ຫານ

****จริง ๆ แล้ว เวลาเขียน ” จะมีวิธีเขียนที่หลากหลายมากครับ ไว้โอกาสหน้าถ้าไม่ลืม จะนำมาลงครับ

ເຄື່ອຫມາຍ ແລະອື່ນ ໆ “ ໆລໆ ” ใช้หมายให้รู้ว่า มีอย่างอื่นให้พูดอีก หากแต่ไม่ได้เขียนลงตรงนี้ เช่น : ໃນສວນຜັກຫ້ອງພວກຂ້ອຍ ເພິ່ນປູກຜັກກາດ, ຜັກບົ່ວ, ຜັກຊີ, ຜັກກະລ່ຳ ໆລໆ

ເຄື່ອງຫມາຍຊ້ຳ “ ໆ ” ใช้หมายให้รู้ว่า คำพูดก่อนหน้านี้ ต้องพูดช้ำอีกครั้งหนึ่งเช่น : ນາງ ບົວສີ ປູກຜັກງາມ , ຄຳຈັນ ຊ່ວຍພໍ່ແມ່ປັດກວາດເຮືອນຊານ, ເກືອເປັດ, ເກືອໄກ່ ແລະອື່ນ

รวมทั้งหมดก็มีอยู่ 14 แบบนะครับ

Technorati Tags: , , , , , , , , ,

บทที่ ๒: วิธีใช้ตัวอักษร และเครื่องหมายต่าง ๆ

ບົດທີ່ ໒: ວິທິໃຊ້ຕົວອັກສອນ ແລະເຄື່ອງຫມາຍຕ່າງ ໆ

໒.໑ ວິທີໃຊ້ຕົວອັກສອນ ( วิธีใช้ตัวอักษร )

ກ. ວິທີໃຊ້ພະຍັນຊະນະ ( วิธีใช้พยัญชนะ )
การนำใช้พยัญชนะในภาษาลาวทั้ง 26 ตัวนั้น มีวิธีใช้อยู่ 2 อย่างคือ : ใช้เป็นพยัญชนะแกน ( ตัวอักษรแกน )
และ ใช้เป็นตัวสะกด.

พยัญชนะแกน เป็นพยัญชนะตัวออกเสียง ในพยางค์ที่ไม่ใช่เสียงสะกด. พยัญชนะแกนลวมทั้งพยัญชนะเค้า และพยัญชนะผสม. พยัญชนะเค้า เป็นพยัญชนะแกนตัวเดียว ที่ผสมด้วยสระ มีตัวสะกดอยู่ข้างหลัง หรือไม่มีก็ตาม ดังนี้ :

ກາ ປີ ແຂ ເຄືອ ຍາວ ດອນ ຕ່າງ ເມືອງ ตัว ກ ປ ຂ ຄ ຍ ດ ຕ ມ ที่มีอยู่ในคำเหล่านั้น เรียกว่าพยัญชนะเค้า.

พยัญชนะผสม คือพยัญชนะสองตัว ที่อยู่ต้นพยางค์, ตัวที่อยู่ต่อหน้าคือ “ຫ” ( ห ) ผสมกับพยัญชนะ ງ ນ ມ ຍ ລ ວ แล้วออกมาเป็นอักษรที่มีเสียงสูงดังนี้ :

ຫ ผสมกับ ງ เป็น ຫງ ตัวอย่าง : ເຫງັນ
ຫ ผสมกับ ນ เป็น ຫນ ตัวอย่าง : ໜູ
ຫ ผสมกับ ມ เป็น ຫມ ตัวอย่าง : ໝູ
ຫ ผสมกับ ຍ เป็น ຫຍ ตัวอย่าง : ຫຍ້າ
ຫ ผสมกับ ລ เป็น ຫລ ตัวอย่าง : ຫຼາ
ຫ ผสมกับ ວ เป็น ຫວ ตัวอย่าง : ຫວີ

***ตรงนี้จะเห็นว่า ในภาษาลาวนั้น เวลาเราผสมแล้ว จะมีรูปแบบการเขียนที่แตกต่างออกไป เช่น “ຫ” กับ “ມ” แทนที่เราจะเขียนว่า “ຫມ” เราก็อาจจะเขียนเป็น “ໝ” ได้ครับ สามารถใช้ได้ทั้งสองแบบ

การนำใช้ตัวสะกด 8 ตัวเช่น : ກ ງ ດ ນ ບ ມ ຍ ວ ต้องใช้เป็นตัวสะกดอยู่ท้ายพยางค์เสมอ และก็ไม่มีสระผสมอยู่ด้วยเช่น : ກັກ ກັງ ກັດ ກັນ ກັບ ການ ກາຍ ກາວ

ຂ. ວິທີໃຊ້ສະຫຼະ ( วิธีใช้สระ )

สระใช้สำหรับเขียนประกอบกับพยัญชนะแกน เพื่อให้อ่านออกเสียงได้. สระทั้งหมดเมื่อประกอบกับพยัญชนะแล้วนั้น จะเห็นว่า มีบางสระก็อยู่หน้า บางสระก็อยู่หลัง และอยู่บน หรืออยู่ล่าง เช่น :

  • จำพวกที่อยู่หน้าคือสระ : ເອ ແອ ໂອ ໄອ ໃອ
  • จำพวกที่อยู่หลังคือสระ : ອະ ອາ ອອ ອວ ອຽ
  • จำพวกที่อยู่บนคือสระ : ອິ ອີ ອັ ອໍ ອຶ ອື ອົ
  • จำพวกที่อยู่ล่างคือสระ : ອຸ ອູ

สระทุกตัวประกอบกับพยัญชนะแกนเสมอ ดังนี้ : ຄູ ປີ ເພ ເດືອນ ເວຫາ … ถ้าหากเป็นอักษรควบ หรือพยัญชนะผสม ต้องประกอบสระใส่พยัญชนะตัวที่สองเสมอ ดังนี้ : ຂວາ, ຄວາຍ, ຂວັ້ນ, ເຫງັນ, ຫວານ, ຫວີ …

Technorati Tags: , , , , , , , , , ,

บทที่ ๑.๖: วรรณยุกต์

ບົດທີ່ ໑.໖: ວັນນະຍຸດ

วรรณยุกต์ คือตัวอักษรจำพวกนึง ที่ใช้สำหรับเปลี่ยนเสียง เพื่อให้สำเนียงเสียงพูดแตกต่างจากเสียงของสระ และพยัญชนะเดิม, ตัวอย่างคำว่า “ມ້າແລ່ນ” ( ม้าแล่น –ม้าวิ่ง ในภาษาไทย) เมื่อไม่ใส่วรรณยุกต์ก็จะออกเสียงเป็น “ມາແລນ” (มาแลน) แทน ซึ่งเป็นคำที่ไม่มีความหมายอะไร

วรรณยุกต์ในภาษาลาวนั้น จะมีด้วยกัน 4 ไม้ ดังนี้ครับ:

เรียกว่า ໄມ້ເອກ แปลว่า ໄມ້ທີ່ຫນຶ່ງ

เรียกว่า ໄມ້ໂທ แปลว่า ໄມ້ທີ່ສອງ

เรียกว่า ໄມ້ຕີ แปลว่า ໄມ້ທີ່ສາມ

เรียกว่า ໄມ້ຈັດຕະວາ แปลว่า ໄມ້ທີ່ສີ່
ถึงจะมี 4 ไม้ แต่ส่วนมากแล้ว จะนิยมใช้กันแค่ไม้เอก กับไม้โท. การใช้วรรณยุกต์ทั้งสี่นั้น ให้เขียนไว้บนหัวของตัวอักษรแกนของคำนั้น ๆ เสมอ เช่น: ກ່າ, ກ້າ, ກ໊າ, ກ໋າ.

เพราะมีวรรณยุกต์ จึงช่วยให้เราสามารถเขียนคำพูดในภาษาลาวได้มากเพียงพอต่อการสื่อสารในทุกระดับ

Technorati Tags: , , , , ,

บทที่ ๑.๕: สระ

ບົດທີ່ ໑.໕: ສະຫຼະ

สระคือตัวอักษรหมวดนึง ที่ใช้ประกอบใส่กับพยัญชนะ ให้อ่านออกเสียงเป็นพยางค์ หรือ เป็นคำพูด. สระในภาษาลาวนั้น มีทั้งหมด 28 ตัวด้วยกัน ซึ่งจะแบ่งออกเป็นสองประเภทคือ: ສະຫຼະເຄົ້າ ( สระเค้า ) และ ສະຫຼະປະສົມ ( สระผสม )

– สระเค้ามี 15 ตัวคือ: ອະ, ອາ, ອິ, ອີ, ອຶ, ອື, ອຸ, ອູ, ເອ, ໂອ, ອໍ, ໄອ, ໃອ.
– สระผสมมี 12 ตัวคือ: ເອະ, ແອ, ໂອະ, ເອາະ, ອົວະ, ອົວ, ເອິ, ເອີ, ເອຶອ, ເອືອ, ເອັຍ, ເອຍ

สระเค้า และสระผสมมีทั้งเสียงสั้น และเสียงยาว ดังนั้น จึงแบ่งออกเป็นสระเสียงสั้น และสระเสียงยาวโดยจัดเป็นคู่กันดังนี้:

[สระเสียงสั้น] เป็นคู่กับ [สระเสียงยาว]

ອະ — เป็นคู่กับ — ອາ
ອິ — เป็นคู่กับ — ອີ
ອຶ —  เป็นคู่กับ — ອື
ອຸ — เป็นคู่กับ — ອູ
ເອະ — เป็นคู่กับ — ເອ
ແອະ — เป็นคู่กับ — ແອ
ໂອະ — เป็นคู่กับ — ໂອ
ເອາະ — เป็นคู่กับ — ອໍ
ເອິ — เป็นคู่กับ — ເອີ
ເອັຍ — เป็นคู่กับ — ເອຍ
ອົວະ — เป็นคู่กับ — ອົວ

ໄອ
ໃອ
ເອົາ
ອຳ

สระ 4 ตัวสุดท้าย ไม่มีสระอื่นเป็นคู่ ดังนั้น จึงถูกจัดให้เป็นสระพิเศษครับ

Technorati Tags: , , , , , , ,

ນິທານ: ກ່ຳພ້າຜີນ້ອຍ (໑)

นิทานพื้นบ้านครับ ลองอ่านกันดู ไม่เข้าใจตรงไหนถามได้นะครับ บางศัพท์เป็นศัพท์เก่าจริง ๆ ( จนผมเองก็ยังไม่ค่อยได้ใช้ 😛 ) อ้อ… เรื่องนี้ถูกจัดเข้าเป็นนิทาน “ອັດສະຈັນ” นะครับ จะออกแนวเหลือเชื่อสักหน่อย 😉

ປາງກ່ອນກີ້ ມີທ້າວນ້ອຍຄົນຫນຶ່ງ ພໍແມ່ຕາຍປະ, ໄທບ້ານໄທເມືອງມັກເອີ້ນທ້າວວ່າ “ບັກກ່ຳພ້າ”

ກ່ຳພ້າຢູ່ເຮືອນຕູບ ບໍ່ມີຝາ, ຍາມຫນາວຈິ່ງນອນ ຝີງໄຟ.

ແຕ່ລະມື້ ກ່ຳພ້າທ່ຽວຂໍທານ, ບາງມື້ໄດ້ເຂົ້າມາແຕ່ບ້ານເໜືອ ໄດ້ເກືອມາແຕ່ບ້ານໃຕ້, ຜູ້ໃຈດີກໍ່ບ່າຍຊີ້ແຫ້ງປາຕາຍໃສ່ມືໃຫ້. ຜູ້ໃຈຮ້າຍກໍ່ດ່າໃສ່ໄລ່ໜີ, ຜູ້ຂີ້ດື້ເອົາຂີ້ມິ່ນໝໍ້ມາທ້າໃຫ້ດຳແລ້ວຫົວຂວັນ.

ຫຼາຍຝົນຫຼາຍໜາວຜ່ານໄປ ກ່ຳພ້າກໍ່ໃຫຍ່ສອນບ່າວ. ພໍ່ບ້ານປຶກສາກັບລູກບ້ານວ່າ ຢາກໃຫ້ທ້າວຮູ້ເຮັດໄຮ່ສ່າ ຫາລ້ຽງຕົນເອງ. ພໍ່ບ້ານບອກກ່ຳພ້າໄປຖາງໄຮ່ປ່າເຫຼົ່າຊ່າວນາຢູ່ແຄມດົງໃຫຍ່ ບ່ອນບໍ່ມີຜູ້ໃດຈັບຈອງ ເພາະຊ່າລືກັນວ່າ ມີຜີຮ້າຍ. ກ່ຳພ້າໄດ້ຈົກສຽມ ແລະພ້າຂໍຂີ້ຫຼື້ມທີ່ໄທບ້ານໃຫ້ທານ ແລ້ວກໍ່ອອກໄປຍັງແຄມດົງໃຫຍ່ ບ່ອນພໍ່ບ້ານຊີ້ບອກ. ພໍ່ບ້ານ ແລະຄົນອື່ນ ໆ ດີໃຈ. ແຕ່ນີ້ຕໍ່ໄປ ທ້າວກ່ຳພ້າຈະບໍ່ມາເລາະຂໍທານອີກ.

ເມື່ອມາຮອດປາຍທົ່ງນາແຄມປ່າ ກ່ຳພ້າຕັດໄມ້ໄຜ່ມາປຸກເປັນຖຽງນ້ອຍ ພໍຊົ້ນແດດຊົ້ນຝົນ. ປ່າດົງເຂດນີ້ມີຜີໝູ່ຫນຶ່ງເຝ້າຫວງຢູ່, ເມື່ອໄດ້ເຫັນຄົນມາປຸກຕູບນ້ອຍໃສ່ ພວກຜີກໍ່ໂມໂຫໃຈຮ້າຍໃຫ້ຜູ້ມາລ່ວງເຂດ. ກ່ຳພ້າໂຊກດີທີ່ເທວະດາຜູ້ຮັກສາປ່າທັນມາຫ້າມພວກມັນເອົາໄວ້. ເທວະດາບອກວ່າ ກ່ຳພ້າຈະບໍ່ຮາວີທຳຮ້າຍພວກມັນ, ກົງກັນຂ້າມ ທ້າວຈະມາສ້າງສາປູກເຂົ້າຫາປາສູ່ພວກມັນກິນ, ໃຫ້ພວກຜີຊ່ວຍທ້າວເຮັດວຽກ.

Continue reading ນິທານ: ກ່ຳພ້າຜີນ້ອຍ (໑)

บทที่ ๑.๔: ตัวอักษรแกน และตัวสะกด

໑.໔ ຕົວອັກສອນແກນ ແລະຕົວສະກົດ

อักษรแกน คือพยัญชนะตัวที่เอาเสียงของตัวเอง ไปเป็นแกนเสียงของคำพูด ตัวอย่างเช่น

  • ໄປ ตัว ປ คืออักษรแกน
  • ນັກຮຽນ ตัว ນ และ ຮ คือตัวอักษรแกน
  • ບ້ານເມືອງເຮົາ ตัว ບ, ມ และ ຮ คือตัวอักษรแกน

อ่า… จะสังเกตว่า ในภาษาลาวคำว่า “เรียน” จะเขียนเป็น “ຮຽນ” นะครับ จะมีตัว “ຽ” หรือที่เรียกว่า “ຍໍເຟື້ອງ” (ภาษาไทยไม่อักษรตัวไหนที่ออกเสียง “ຍ” ได้นะครับ ลืมบอกไป… เอ๊ะ!? หรือจะมี) แล้วก็ ในภาษาลาว ส่วนใหญ่แล้ว จะไม่ค่อยได้ใช้ตัว “ຣ” (ร) แล้วครับ จะใช้ “ຮ” (ฺฮ) แทนครับ

กลับมาเข้าเรื่องดีกว่า อักษรแกนในภาษาลาวทั้งหมด จะมีอยู่ถึง 32 ตัว ตามจำนวนพยัญชนะทั้งหมด ในที่นี้ จะมีจำนวนหนึ่งที่เป็น อักษรแกนล้วน ๆ คือ เป็นอักษรแกนอย่างเดียว และอีกจำนวนหนึ่ง ที่เป็นทั้งอักษรแกน และเป็นทั้งตัวสะกด ดั่งนี้ครับ:

จำนวนที่เป็นอักษรแกนล้วน ๆ มี 24 ตัวคือ:

ຂ ຄ ຈ ສ ຊ ຕ ຖ ທ ປ ຜ ຝ ພ

ຟ ຢ ລ ຫ ອ ຮ ຫງ ຫຍ ໜ ໝ ຫຼ ຫວ


+ จำนวนที่เป็นอักษรแกน และเป็นทั้งตัวสะกด จะมีเพียง 8 ตัวคือ:

ກ ງ ຍ ດ ນ ບ ມ ວ

ตัวสะกด ในภาษาลาว จะหมายถึงพยัญชนะที่อยู่ท้ายพยัญชนะอีกที ซึ่งจะไม่มีสระมาผสมอยู่ด้วย เช่น: ກາກ, ກາງ, ກວນ, ກິນ, ກຸມ, ກາຍ จะเห็นว่า ກ, ງ, ນ, ມ, ຍ ที่อยู่ท้าย จะเป็นตัวสะกด และตัวสะกด ยังแบ่งออกเป็นตัวสะกดตาย และตัวสะกดเป็นอีกด้วย

ตัวสะกดเป็น: คือตัวสะกดที่ผันเสียงไปตามวรรณยุกต์ได้ มีอยู่ 5 ตัวครับ:

ງ ຍ ນ ມ ວ

ตัวอย่าง: ກ້າງ, ກ້ວຍ, ກິ່ນ, ກ້ອມ, ກ້າວ

ตัวสะกดตาย: คือตัวสะกด ที่ผันเสียงไปตามวรรณยุกต์ไม่ได้ครบถ้วน ในภาษาลาว จะมีอยู่ 3 ตัวคือ

ກ ດ ບ

ตัวอย่าง: ກັກ, ກັດ, ກັບ เป็นต้นครับ

…บทนี้ผมว่า งง ๆ นะ ยังไงก็ติชมเข้ามาได้ึครับ, ขอบคุณครับ.

Technorati Tags: , , , , , , ,

บทที่ ๑.๒: พยัญชนะผสม

໑.໓ ພະຍັນຊະນະປະສົມ

พยัญชนะควบ คือพยัญชนะที่เอาเสียงของมัน เข้าไปควบกับเสียงพยัญนะตัวอื่น ซึ่งสำหรับในภาษาลาวนั้น จะมีเพียงตัวเดียว ก็คือ “ວ” (ว) สามารถใช้ควบกับพยัญชนะอื่นได้ทุกตัวครับ

การใช้พยัญชนะควบในภาษาลาว ก็เหมือน ๆ กับภาษาไทยนั่นล่ะครับ เอาตัว “ວ” ไปวางไว้่ข้างหลังของพยัญชนะตัวที่ต้องการ เพื่อเอาเสียงของมันควบเข้ากับตัวที่ต้องการ เพื่อให้เป็นเสียงที่มีตัว “ວ” อยู่ด้วย มีตัวอย่างดังนี้:

ກ กับ ວ ควบกันเป็น ກວ เช่น : ແກວ່ງ, ກວາງ
ຂ กับ ວ ควบกันเป็น ຂວ เช่น : ແຂວງ, ຂວານ
ຄ กับ ວ ควบกันเป็น ຄວ เช่น : ຄວາຍ, ແຄວ້ນ
ງ กับ ວ ควบกันเป็น ງວ เช่น : ງົມງວາ, ງວາກ
ຈ กับ ວ ควบกันเป็น ຈວ เช่น : ໄຈ້ວໆ

จบครับ

เอ๊ะ… ผมว่า มันชักจะยังไง ๆ อยู่นะ… -_-”
เอาเป็นว่า จะเขียนให้จบเล่มก่อนละกัน จากนั้นค่อยเขียนเกี่ยวกับพวกคำต่าง ๆ หรืออาจจะเป็น ความรู้เล็ก ๆ น้อย ๆ เกี่ยวกับภาษาลาวให้อ่านกัน 😉

Technorati Tags: , , , , , , ,

ຕົວເລກລາວ ( ตัวเลขลาว )

ตัวเลขในภาษาลาว จะค่อนข้างแตกต่าง กับตัวเลขในภาษาไทยบ้างเป็นบางตัว ในที่นี้ ผมจะเปรียบเทียบให้ดูดังนี้ครับ

ຕົວເລກລາວ:

໑ ໒ ໓ ໔ ໕ ໖ ໗ ໘ ໙ ໐

ตัวเลขไทย:

๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙ ๐

จะเห็นได้ว่า มีความแตกต่างกันมากพอสมควร โดยเฉพาะเลข 3, 6, 7 และ 8 เหล่านี้จะมีวิธีเขียนแตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง ไม่เชื่อลองหัดเขียนดูสิครับ 😉

ສຸພາສິດທີ່ເວົ້າເຖິງຄຸນສົມບັດ

ສຸພາສິດທີ່ເວົ້າເຖິງຄຸນສົມບັດການພົວພັນລະຫວ່າງຄົນມີຄວາມຈຳເປັນທີ່ຈະຕ້ອງມີຄຸນສົມບັດທີ່ດີຕໍ່ກັນ, ລູກຕ້ອງຮູ້ນັບຖືພໍ່ແມ່, ຄູອາຈານ, ຜູ້ເຖົ້າຜູ້ແກ່ ບໍ່ວ່າແຕ່ການປາກເວົ້າ ຫຼືການກະທຳ. ຄຸນສົມບັດອັນດີທີ່ກ່າວມານີ້ ແມ່ນມູນເຊື້ອອັນດີງາມອັນຫນຶ່ງຂອງຄົນລາວທີ່ເຊື່ອຖື ແລະປະຕິບັດກັນມາຈົນມີຄຳສຸພາສິດເປັນຄະຕິເຕືອນໃຈໄວ້ວ່າ:

  • ຄຸນພໍ່ເທົ່າພູເຂົາກ້າ ຄຸນແມ່ທໍ່ຟ້າກັບດິນ
  • ບຸນຄຸນພໍ່ແມ່ນີ້ ຫນັກເກິ່ງທໍລະນີ
    ໃຜຜູ້ຢຳແຢງນົບ ຫາກຈະດີເມືອຫນ້າ
  • ນາດີຖາມຫາເຂົ້າປູກ ລູກດີຖາມຫາພໍ່ແມ່
  • ລູກເວົ້າຍາກ ພໍ່ແມ່ປາກປຽກ

ສຸພາສິດທີ່ເວົ້າເຖິງຄຸນສົມບັດ ດ້ານຄວາມສາມັກຄີຮັກແພງຊ່ວຍເຫຼືອ ເຊິ່ງກັນແລະກັນ ກໍ່ມີຄວາມສຳຄັນຫລາຍ, ເພາະຄຳສຸພາສິດເຫຼົ່ານັ້ນ ໄດ້ກາຍເປັນຄຳຕັກເຕືອນ ບອກສອນຢ່າງມີຄຸນຄ່າແກ່ຄົນຮຸ່ນຫລັງເຊັ່ນ:

  • ພີ່ນ້ອງບໍ່ຫລາຍ ຫາສະຫາຍໃສ່ຕື່ມ
  • ເພື່ອນກິນຫາງ່າຍ ເພື່ອນຕາຍຫາຍາກ
  • ພົບຄົນດີ ມີສີແກ່ຕົວ
    ພົບຄົນຊົ່ວ ພາຕົວຫມົ່ນຫມອງ
  • ຮົ້ວຫລາຍຫລັກຈຶ່ງຫມັ້ນ ພີ່ນ້ອງຫລາຍຊັ້ນຈິ່ງດີ

ສຸພາສິດສັ່ງສອນເຖິງການສ້າງຄຸນງາມຄວາມດີໃຫ້ແກ່ຕົນເອງ ກໍ່ເປັນສິ່ງທີ່ມີຄຸນຄ່າ, ຄົນດີຈະຕ້ອງເປັນຄົນທີ່ມີຄວາມຖະຫນອມທ່ອມຕົວ ໄດ້ຮັບຄວາມຮັກແພງຈາກພໍ່ແມ່, ຄູອາຈານ ແລະເພື່ອນມິດ. ສະນັ້ນ ເຖົ້າແກ່ບູຮານຈິ່ງສັ່ງສອນໄວ້ວ່າ:

  • ຊິຖົ່ມນ້ຳລາຍ ໃຫ້ຫຼຽວເບິ່ງປ່ອງ
    ຊິເຕັ້ນຂ້າມຮ່ອງ ໃຫ້ຫຼຽວເບິ່ງໜາມ
  • ພ້າເຂົ້າຢ່າຟັນແຮງ ຂອງເພິ່ນແພງຢ່າເຂົ້າໃກ້
  • ສິບສະຫຼຶງຢູ່ຟາກນ້ຳ ຢ່າຟ້າວອ່າວຄະນິງຫາ
  • ສອງສະຫຶຼງມາມື ໃຫ້ກອບກຳເອົາໄວ້
  • ຢ່າເວົ້າກ່ອນເກີດ ຢ່າສະເດີດກ່ອນຕາຍ
  • ກົບຕາຍຍ້ອນປາກ ຄັນຄາກຕາຍຍ້ອນສຽງ

ສຸພາສິດເວົ້າເຖິງການອອກແຮງງານ

ສຸພາສິດເວົ້າເຖິງການອອກແຮງງານ

ຄົນບູຮານອາໄສການອອກແຮງງານດ້ວຍຕີນມື ເມື່ອລ້ຽງຊີບເຊັ່ນ ການເຮັດໄຮ່ເຮັດນາເພື່ອປູກເຂົ້າ, ການອອກແຮງງານດັ່ງກ່າວຕ້ອງໄດ້ອີກໃສ່ດິນ, ນ້ຳ, ອາກາດ ເປັນເງື່ອນໄຂ
ທີ່ສຳຄັນ, ສະນັ້ນ ຊາວບູຮານຈິ່ງມີບົດຮຽນໃນການສັງເກດການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດ ເຊັ່ນວ່າ ເມື່ອໃດຝົນຈະຕົກ, ເມື່ອໃດຟ້າຈະແລ້ງ ເຊັ່ນຄຳສຸພາສິດທີ່ວ່າ:

  • ຝົນຊິຕົກມົດແລ່ນ ຟ້າຊິແລ້ງມົດນອນ
  • ຝົນຊິຕົກໃຫເບິ່ງດາວດິນ ຝົນຊິລິນໃຫ້ເບິ່ງດາວຊ້າງ

ຈາກການສັງເກດ ແລະກຳໄດ້ກົດເກນການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດ ປະຊາຊົນຈິ່ງຊອກວິທີການຕ່າງໆ ເພື່ອຕັກເຕືອນເຊິ່ງກັນ ແລະກັນ ໃຫ້ຮູ້ລະດູການເພີ່ມພູດຜະລິດຜົນທີ່ຈະໄດ້ຮັບຜົນດີ ດັ່ງຄຳສຸພາສິດທີ່ວ່າ :

  • ເດືອນຫົກໃຫ້ຫວ່ານກ້າ ເດືອນຫ້າໃຫ້ແປງໄຖ

ຫລື

  • ຢ່າໄດ້ດຳນາຫຼ້າ ປາຍປີບໍ່ທັນເພິ່ນ
  • ກົກຈະນ້ອຍ ຜົນນ້ອຍແຮ່ງບໍ່ແມ່

ຕັ້ງແຕ່ໃດໆ ມາຊາວຜູ້ອອກແຮງງານມີມູນເຊື້ອດຸຫມັ່ນຂະຫຍັນພຽນເຮັດໄຮ່ນາສວນຈົນມີບົດຮຽນສືບຕໍ່ກັນມາ ໂດຍປະດິດແຕ່ງເປັນຄຳສຸພາສິດ ດັ່ງນີ້:

  • ຢາກກິນເຂົ້າ ຕ້ອງເຮັດນາໜາ
    ຢາກກິນປາ ຕ້ອງແບກແຫລົງນ້ຳ
  • ຫລັງສູ້ຟ້າ ຫນ້າສູ້ດິນ
  • ໃຫ້ຕື່ນເດິກຄືກາ ໃຫ້ຫາກິນຄືໄກ່
  • ໄປຢຽບຫມາ ມາຢຽບຂຽດ