໒.໑ ວິທີໃຊ້ເຄື່ອງຫມາຍຕ່າງ ໆ ( วิธีใช้ตัวเครื่องหมายต่าง ๆ )

ใน การเขียนหนังสือลาว ก็เหมือนกับหนังสือชาติอื่น ๆ การนำใช้เครื่องหมายต่าง ๆ ก็มีความสำคัญเช่นกัน เพราะมันจะช่วยให้การเขียนหนังสือถูกต้องตามหลัการ และเป็นระเบียบสวยงามอีกด้วย. ฉะนั้น นอกจากการเขียนอักษร, การประกอบอักษรให้เป็นคำพูด หรือประโยกอย่างถูกต้องแล้ว ยังต้องรู้นำใช้เครื่องหมายต่าง ๆ ให้ชัดเจนอีกด้วย.

เครื่องหมายต่าง ๆ ที่ใช้ในการเขียนภาษาลาวมีดังนี้ :

ເຄື່ອງຫມາຍຈ້ຳ “ . ” ใช้หมายตรงที่หมดประโยก หรือหมดวรรค์เช่น :

ການອອກແຮງງານຂອງມະນຸດ ບໍ່ພຽງແຕ່ຜະລິດຊັບສິນ ວັດຖຸທີ່ຕ້ອງການໃຫ້ແກ່ການດຳລົງຊີວິດຂອງມະນຸດເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ຍັງເຮັດໃຫ້ສະຕິປັນຍາຂອງຄົນນັບມື້ນັບຂະຫຍາຍຕົວ ແລະຄ່ອຍ ໆ ເປັນເຈົ້າທຳມາຊາດ, ຄ່ອຍ ໆ ຄົ້ນພົບຄວາມລັບຂອງທຳມະຊາດອີກດ້ວຍ.

ເຄື່ອງຫມາຍຈຸດ “ , ” ใช้เพื่อคั่นคำ ให้ผู้อ่านหยุดพักนิดนึง แล้วค่อยอ่านต่อ. ( ถ้าจะให้ผู้อ่านหยุดพักสั้นกว่า ก็ไม่ต้องใช้จุด, เพียงแค่เว้นวรรค์ก็ได้ ) เช่น : ການອອກແຮງງານຂອງມະນຸດ ບໍ່ພຽງແຕ່ຜະລິດຊັບສິນ ວັດຖຸທີ່ຕ້ອງການໃຫ້ແກ່ການດຳລົງຊີວິດຂອງມະນຸດເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ …

ເຄື່ອງຫມາຍຈ້ຳຈຸດ “ ; ” ใช้เครื่องหมายนี้ ในที่ ๆ หมดตอน แต่ยังไม่ทันหมดเรื่อง หรือไม่ทันหมดวรรค์เช่น :

ປ່າໄມ້ ນອກຈາກຈະເປັນແຫລ່ງສະໜອງໄມ້ສຳລັບການຜະລິດ ແລະການນຳໃຊ້ຂອງພວກເຮົາແລ້ວ, ຍັງເປັນບ່ອນເພິ່ງພາອາໄສຂອງສັດປ່າ, ສັດນ້ຳ ນານາ ຊະນິດທີ່ມີຄຸນຄ່າຫາຍາກ ເຊິ່ງໃນນັ້ນບາງປະເພດກໍ່ຍັງມີຢູ່ແຕ່ປະເທດເຮົາເທົ່ານັ້ນ; ປ່າໄມ້ຍັງມີບົດບາດສຳຄັນ ໃນການຮັກສາຄວາມດູນດ່ຽງ ຂອງສະພາບແວດລ້ອມ …

ເຄື່ອງຫມາຍສອງຈ້ຳ “ : ” ใช้หมายเพื่อให้รู้ว่า จะเล่าคำพูด อันใดอันหนึ่งต่อไปเช่น : ອັກສອນໃນພາສາລາວ ມີ ໓ ຈຳພວກຄື : ພະຍັນຊະນະ, ສະຫຼະ ແລະ ວັນນະຍຸດ.

ເຄື່ອງຫມາຍຂີດຕໍ່ “ – ” ใช้ขีดคำใดคำหนึ่งในประโยก หรือ ขีดต่อสองคำใส่กัน หรืออาจจะใช้ขีดหัวแถวก็ได้เช่น : ໄລຍະທາງແຕ່ວຽງຈັນ-ໂພນໂຮງເປັນເສັ້ນທີ່ໄປມາໄດ້ສະດວກສະບາຍ.

ເຄື່ອງຫມາຍຂີດກ້ອງ “ ______ ” ใช้หมายคำพูดที่ต้องการเน้นหนักเช่น : ນະຄອນຫຼວງຂອງ ສ.ປ.ປ. ລາວ ແມ່ນ ວຽງຈັນ; ເປັນນັກຮຽນຕ້ອງ ຕັ້ງໜ້າຮ່ຳຮຽນ …

ເຄື່ອງຫມາຍຈ້ຳ ໆ “ … ” ใช้หมายให้รู้ว่า มีที่ให้เขียนลงที่ตรงนี้ แต่ไม่ได้เขียน เช่น : ໃນປະເທດເຮົາມີໝາກໄມ້ຫລາຍຊະນິດຄື : ໝາກພ້າວ, ໝາກມ່ວງ, ໝາກມີ້ …; ໃນຫ້ອງສະໝຸດມີປຶ້ມນິທານ …

ເຄື່ອງຫມາຍຖາມ “ ? ” ใช้หมายให้รู้ว่า คำพูดข้างหน้านี้ เป็นคำถามเช่น : ໃນຄອບຄົວຂອງເຈົ້າມີໃຜແດ່ ? ເຈົ້າມີອ້າຍ ຫຼື ນ້ອງບໍ ?

ເຄື່ອງຫມາຍທ້ວງ “ ! ” ใช้หมายให้รู้ว่า คำพูดนี้มีควาแผดร้อง, ความอัศจรรย์, ความตื่นเต้น, ความเจ็บใจ เช่น : ປະໂທ ! ຈັ່ງແມ່ນງາມແທ້ນໍ !

ເຄື່ອງຫມາຍວົງຢືມ  “ … ” ใช้หมายให้รู้ว่า คำพูดในระหว่างสองวงนี้ เป็นการยืมเอาคำพูดของผู้ใดผู้หนึ่งมาพูดอีกครั้ง เช่น : ເພິ່ນເອີ້ນປີນີ້ວ່າ “ ປີແຫ່ງການອະນຸຮັກສິ່ງແວດລ້ອມ ” , ອັນທີ່ເພິ່ນເອີ້ນວ່າ: “ ການປ່ຽນແປງໃໝ່ຢ່າງຮອບດ້ານ ” …

ເຄື່ອງຫມາຍວົງເລັບ “ ( … ) ” ใช้หมายคำพูดชี้แจงเพิ่มเติมก่อนอักอยู่นอกวงเล็บ เช่น : ສ.ປ.ປ.ລ ( ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ ).

ເຄື່ອງຫມາຍລຶ້ມ “ ” ” ใช้ขีดหมายลงด้านล่างของคำพูดอันใดอันหนึ่ง ที่ต้องพูดอีกครั้ง ( ລຶ້ມ = อีกครั้ง, ช้ำ –ลืมบอกครับ ขออภัย ) แต่ไม่อยากเขียนช้ำ ท่านจึงใช้เครื่องหมายนี้แทน เช่น :

+ ແມ່ນໝາຍ ບວກ
–       ”     ລົບ
x      ”     ຄູນ
:       ”     ຫານ

****จริง ๆ แล้ว เวลาเขียน ” จะมีวิธีเขียนที่หลากหลายมากครับ ไว้โอกาสหน้าถ้าไม่ลืม จะนำมาลงครับ

ເຄື່ອຫມາຍ ແລະອື່ນ ໆ “ ໆລໆ ” ใช้หมายให้รู้ว่า มีอย่างอื่นให้พูดอีก หากแต่ไม่ได้เขียนลงตรงนี้ เช่น : ໃນສວນຜັກຫ້ອງພວກຂ້ອຍ ເພິ່ນປູກຜັກກາດ, ຜັກບົ່ວ, ຜັກຊີ, ຜັກກະລ່ຳ ໆລໆ

ເຄື່ອງຫມາຍຊ້ຳ “ ໆ ” ใช้หมายให้รู้ว่า คำพูดก่อนหน้านี้ ต้องพูดช้ำอีกครั้งหนึ่งเช่น : ນາງ ບົວສີ ປູກຜັກງາມ ໆ, ຄຳຈັນ ຊ່ວຍພໍ່ແມ່ປັດກວາດເຮືອນຊານ, ເກືອເປັດ, ເກືອໄກ່ ແລະອື່ນ ໆ …

รวมทั้งหมดก็มีอยู่ 14 แบบนะครับ

Technorati Tags: เครื่องหมายต่าง ๆ, วิธีใช้, ภาษาลาว, บทเรียน, ภาษาลาววันละคำ, ພາສາລາວມື້ລະຄຳ, ພາສາລາວ, ເຄື່ອງຫມາຍຕ່າງໆ, ເຄື່ອງໝາຍ, au8ust